Gebelik öncesi şeker hastası olmayan kişilerde gebelik döneminde bazı hormonların etkisi nedeniyle vücutta insülin direnci oluşması sonucu ‘ gebelik şekeri’ denilen hastalık yaşanabilmektedir. Gebelik şekeri genel olarak gebeliklerin %3 ila %10’unda görülür. Gebelik öncesi zaten şeker hastası olan kişilerde gebelik başladığında vücuttaki kan şekeri seviyesini dengelemek zor olduğundan hastaların düzenli olarak doktora gidip kontrol olmaları ve dikkatli bir tedavi dönemi geçirmeleri büyük önem taşır.
Gebelik şekerini en iyi şekilde atlatmak için öncelikle gebelik başında vücuttaki açlık şekeri seviyesine bakılmaktadır. Bu seviyede herhangi risk görülmezse gebeliğin 24 ila 28.haftaları arasında şeker yükleme testi yapılır ki bu test sonucuna göre vücutta şeker hastalığı riski olup olmadığı anlaşılır. Şeker yüklemesi yaptırmayıp sağlıklı bebek dünyaya getiren pek çok kadın da vardır.
Şeker Yükleme Testi Nedir?
Oral glukoz tolerans testi olarak da adlandırılan şeker yükleme testi gebelik döneminde ortalama olarak gebeliğin 24 ila 28’inci haftalarında vücuttaki insüin dengesini ölçmek ve buna göre kişide şeker hastalığı riski olup olmadığını öğrenmek için yapılan tıbbi bir test uygulamasıdır.
Bu test için gebe olan anne adayına 50 gram olarak glukozlu bir sıvı verilir ve sonrasında vücuttaki kan değerleri ölçülür. Bu test sonucunda eğer değerler yüksekse bir kere de 100 gramlık oral glukoz testi yapılır ve yine vücuttaki kan değerleri ölçülür. Bu uygulamalar fazla şeker alınması ve annenin aç kalmasını gerektirdiğinden tartışılan bir uygulama haline gelmiştir.
Şeker Yükleme Testi Zararlı mıdır?
Şeker yükleme testinde verilen 50-75 gram şeker Canan Karatay’a göre hem bebek hem de gebelik için zararlıdır.Dr. Karatay bu konuda şu bilgileri vermiştir”Şeker yüklemesi bebeğin bağışıklık sistemini çökertiyor. Bebeğin beynini duyu ve sinir sistemini, gözlerinin oluşmasını, pankreasının gelişmesini yavaşlatıyor. Kız bebeklerde prediyabet gelişmesine neden olur.”
Türkiye Jinekoloji ve Obstetri Derneği ise şeker yükleme testinin gebelik için zararlı olmadığını ifade ediyor. Hatta bu testin gebeliğin başında oluşabilecek diyabet riskini azaltacağından büyük önem taşıdığı derneğin açıklamaları arasında yer alıyor:
Canan Karatay’ın şeker yükleme testine karşı olduğunu gören gebe hastalar bu testi yapmaktan çekinmektedir. Fakat şeker yükleme testi çok uzun yıllardır büyük önem taşıyan bir testtir ve ne bebek ne de anne için zarar teşkil etmemektedir. Düşünülenin aksine bu testte verilen şeker miktarı 1 dilim tatlıya eş değerdedir. Bu teste korkuyla yaklaşmak yanlıştır, Şeker yükleme testi anne ve bebek sağlığı için önemlidir.
Şeker Yükleme Testi Yaptırılmalı mı?
Şeker yükleme testi anne adayında gebelik döneminde vücutta oluşabilecek şeker hastalığının riskini görmek için büyük önem taşıdığından Op. Dr. Semra Özer; şeker yükleme testinin her kadın doğum uzmanının önemle önerdiğini ifade etmektedir. Ayrıca Op. Dr. Semra Özer şunları da ekliyor:
Gebelikte doğru beslenme hem bebek hem de anne sağlığı için önem taşıdığı aşikardır. Gebelerde görülen şeker hastalığı bazen sinsi olduğundan anne doğru beslense bile karındaki bebeğin zarar görme ihtimali vardır. Bu sebeple de şeker yükleme testi çok yardımcı olmaktadır. Şeker yükleme testi hakkında insanlar arasında gezen yanlış söylentilere uymak ciddi problemlere sebebiyet verebilir. Ancak yine de şeker yükleme testi yaptırmak istemeyen kişilere zorla bu test yaptırılamaz.
Şeker Testi Yaptırmamanın Zararları Nelerdir?
Doç. Dr. Gökalp Öner:
Gebelik döneminde vücuttaki şeker seviyesinin kontrolü bebeğin gelişme ve büyümesi için oldukça mühimdir. Eğer vücuttaki şeker seviyesi yüksekse bu durum bebeği etkileyecek ve onun da kan şekeri seviyesinin artmasına sebebiyet verecektir. Bu açıdan büyük önem taşıyan şeker testi ile 50 gram olarak verilen şeker testi sayesinde kişide gebelik şekeri olup olmadığı anlaşılır.
Yrd.Doç.Dr. Irmak Sayın Alan bu konuda şu bilgileri veriyor:
Gebelik dönemindeki kadınların vücutlarında olasılığı bulunan gebelik şekerinin teşhis edilmesi için şeker testi büyük önem taşır. Bu testin anne veya bebeğe zararı bulunmaz. Aksine bebeğin iri olma riski yüksektir ki bu durum da daha ciddi problemler oluşması da muhtemeldir.